Wybory, które odbyły się 4 czerwca 1989 roku, umożliwiły przeprowadzenie szeroko zakrojonych reform ustrojowych, gospodarczych i społecznych. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym dała milionom Polaków, możliwość decydowania o tym, kto będzie ich reprezentował na poziomie lokalnym. Na jej podstawie wprowadzono w ponad dwóch tysiącach istniejących gmin prawdziwy samorząd. W miejsce istniejących w PRL rad narodowych wprowadzono rady gmin o znacznie większych uprawnieniach. Polacy potwierdzili w pierwszych wolnych wyborach samorządowych, które odbył się 27 maja 1990 roku, że opowiadają się za zmianami i wolnością. Zwyciężyła solidarna decyzja, zwyciężyła wspólnota. Nowo wybrane rady gmin i miast wybrały swoje władze wykonawcze – prezydentów, burmistrzów oraz wójtów, co według późniejszej pogłębionej refleksji autorstwa prof. Jerzego Regulskiego, doprowadziło do przełamania monopolu państwa totalitarnego: monopolu władzy politycznej oraz jednolitego systemu organów państwa, a także jednego budżetu państwa, monopolu własności publicznej (państwowej) Skarbu Państwa i w końcu monopolu urzędników państwowych.

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym określa zakres działania gminy oraz najważniejsze zadania, które przed nią stoją. Do nich w szczególności należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, realizowane w ramach zadań własnych gminy, zarówno o charakterze obligatoryjnym jak i fakultatywnym, które obejmują m.in. sprawy: ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, gminnych dróg i ulic, wodociągów i kanalizacji, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, pomocy społecznej, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, gminnego budownictwa mieszkaniowego, edukacji publicznej, kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury, kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych, targowisk, zieleni gminnej i zadrzewień, porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej, utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych, wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej, promocji gminy, współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów pożytku publicznego.

Zachodzące zmiany łatwo również zaobserwować w Żychlinie. Znaczna część usług świadczonych przez przedsiębiorstwa państwowe, przeszła w ręce sektora prywatnego. Gmina Żychlin zmienia się zarówno pod względem wizualnym jak i gospodarczym.

Od początku zmian, w latach dziewięćdziesiątych, gmina rozpoczęła nadrabianie licznych zaległości. Wybudowano kilometry sieci wodociągowych, modernizowano drogi. W ciągu tych 25 lat nasze miasto oraz gmina bardzo się zmieniły. Przed nami jeszcze wiele wyzwań lecz wierzymy, że tylko wspólny wysiłek i zaangażowanie ze strony całej wspólnoty mogą przynieść oczekiwane przez nas wszystkich zmiany i pożądane rezultaty. Obecnie, niejako przy okazji jubileuszu samorządu terytorialnego, trwa dyskusja na temat jego obecnego kształtu, w rezultacie której, na bazie dotychczasowego funkcjonowania samorządu, mają zostać wypracowane nowe regulacje, jeszcze bardziej poszerzające zakres samodzielności samorządu i upodmiotowienia jego mieszkańców.